Мәжіліс депутаты, "АMANAT" партиясының мүшесі Ерлан Саиров Үкіметтің кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысы экономикамыздың дамуындағы өзекті мәселелерге тоқталғанын айтты, – деп хабарлайды Aikyn.kz.
«Қазір дүниежүзі түбегейлі өзгеріске ұшырап жатыр. Бүгінгі күні АҚШ, Қытай және Еуропалық Одақ сияқты әлемдегі ең ірі елдерде санкциялық шектеулер мен саудадағы текетірестер қалыпты жағдайға айналды. АҚШ Президенті, әлемдегі ең жоғары экономикасы бар ел, бүгінгі күні АҚШ ұлттық экономикасын қорғаумен ашық айналысады. Қазір Қытай, АҚШ және Еуропалық Одақ сияқты ірі экономикалар арасында санкциялық текетірестер орын алу қаупі бар. Осы тәуекелдердің барлығы Қазақстан экономикасының даму дәрежесі мен әлеуетіне тікелей әсер етеді», – дейді депутат.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев осындай түбегейлі өзгерістер болып жатқан кезеңде біз Қазақстан экономикасының тұрақты дамуы үшін жағдай жасауға қабілетті болуымыз керек екенін айтты.
«Қазақстан экономикасының ішінде нақты проблема бар: бұл бюджет тапшылығы. Біріншіден, бұл ірі олигархтар мен ірі қаржылық топтар өз уақытында өздері үшін өте үлкен салық жеңілдіктер алып алған. Екіншіден, бұл біздің салық саясатымыздың орталықтандырылғандығына байланысты, яғни барлық өңір алдымен салықтарды орталыққа жібереді, содан кейін орталықтан осы салықтар субвенциялар түрінде өңірлерге қайта бөлінеді. Бұл жалпы бюджет үшін өте үлкен жүктеме болып табылады. Сонымен бірге экономикада құрылымдық ауытқулар бар. Қазақстанның дәстүрлі экономикалық артықшылықтары мен дағдылары бар, мысалы, ауыл шаруашылығында бұл мал шаруашылығы және астықты терең өңдеу, өнеркәсіпте бұл мұнай және мұнай өндіру, тиісінше, бұл химия өнеркәсібінің кластерін құру. Біз халықаралық деңгейде бәсекелестік артықшылық пен бәсекелес өнімді құруға қабілетті жерде ғана қаражат салуымыз қажет. Сондықтан Мемлекет басшысы бюджетті терең үнемдеуге көшіп, қаражатты үнемді, сонымен бірге тиімді жұмсауымыз қажет деп нақты айтты», – деп жазды Ерлан Саиров.
Мемлекет басшысы инвестициялық штаб құру бюрократиялық кедергілер мен құқықтық қарама-қайшылықтарды, кейбір жобаларды тезірек жүзеге асыруға жол ашты деп атап өтті. Мысалы, соның арқасында өңдеу өнеркәсібі секторының өсімі 6%-ды құрады, бұл соңғы 10 жылдағы ең үздік нәтиже (жалпы сомасы 1,3 трлн теңге болатын 180 инвестициялық жоба іске асырылды).
Үкіметке ӨБК-келісімшарттарын (өнімді бөлу туралы келісім) жаңартылған, ел үшін тиімді шарттармен ұзартуға қатысты келіссөздерді жандандыру тапсырылды. Қазақстан осы келісімшарттардың барлық талаптарын сақтай отырып, өзін энергия тасымалдаушылардың сенімді жеткізушісі ретінде көрсетті. Бұл жерде келісімдердің көпшілігі тәуелсіздік таңында, шетелдік инвестицияларды жедел тартуды талап ететін жағдайларда жасалғанын атап өткен жөн.
«Бүгін біздің еліміз үшін әділ жағдайларды қамтамасыз ету үшін келісімдерді қайта қараудың уақыты келді. Осы тапсырмамен Мемлекет басшысы ұлттық мүдделер басымдық болып табылатынын тағы да атап өтті. Қазақстан экономикасындағы ағымдағы проблемаларды шешу үшін Үкімет бірқатар шараларды ұсынады: олар қосылған құн салығын (ҚҚС) көтеру, жанар-жағармай бағасын және теміржолмен тасымалдау тарифтерін арттыру. Біз бұл мәжбүрлі шаралар екенін атап өтуіміз керек. Жанар-жағармай бағасын, тарифтерді және т.б. көтерместен біз бәсекеге қабілетті экономика құра алмаймыз. Мысалы, біздің жақын көршілеріміздің жанар-жағармай бағасы, кейде біздікінен екі немесе одан да көп есе жоғары. Жалпы, осындай өзгерістерсіз мұнай саласының, теміржол мен коммуналдық саланың әлеуетін дамыту, тиісінше бүкіл отандық экономиканың тұрақты дамуы үшін жағдай жасау мүмкін емес. Бірақ біз салықтың өсуі мен жанар-жағармай бағасының көтерілуі және т.б. азаматтарымыздың әл-ауқатына тікелей теріс әсер ететінін түсінуіміз керек. Сондықтан Мәжілісте біз азаматтарымыз үшін жағымсыз әлеуметтік салдарды азайту және адамдар осы шараларды өздеріне сезінбеуі үшін Үкіметпен диалог жүргізетін боламыз. Жанар-жағармай бағасының өсуі және т.б. бағаның көтерілуіне бастама болуы мүмкін және әлеуметтік маңызы бар тауарлар бағасының өсуіне алып келуі мүмкін. Бұл үдеріс азаматтарымыздың өмір сапасына тікелей және теріс әсер етеді. Міне, біз бұл мәселені теңестіруіміз керек. Халықаралық практикада осы мәселені шешудің жолдары бар, Германияда, Голландияда, Қытайда азық-түлікке қосылған құн салығы (ҚҚС) өнеркәсіп тауарларына қарағанда төмен. Қосылған құн салығын (ҚҚС) ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер төлемеуі, азық-түлік жиынтығына ҚҚС салынбауы керек деген мәселелерді біз Үкіметпен талқылайтын боламыз», – деді Мәжіліс депутаты.