Қазақ елі ауған елін қалпына келтіруге қатысуда. Бұл жайында сыртқы істер министрі Бейбіт Атамқұловтың Ауғанстан сыртқы істер министрі Салахуддин Раббанимен келіссөздері барысында әңгіме болды. Кездесу Тәжікстан астанасы Душанбеде ұйымдастырылған «Орталық Азия+Жапония» диалогы елдері СІМ басшыларының 7-ші кеңесі аясында өтті.
Айта кету керек, Ауғанстанда да биылғы шілде айында президенттік дода өтеді деп күтілуде. Осыған байланысты қазіргі уақытта бұл ел саяси өміріндегі өте маңызды кезеңге аяқ басты. Бұл ретте қазақстандық тарап «президенттік сайлаудың әділ және ымырасыз күрес, толық ашықтық пен қауіпсіздік жағдайында өткізілетініне, ал ауған халқы дұрыс таңдау жасайтынына» сенім білдірді.
– Қазақстан Ауғанстанды қайта қалпына келтіру бойынша өзінің халықаралық міндеттемелерін орындап келеді және елдегі жағдайдың тезірек тұрақтануына мүдделі, – деді Б.Атамқұлов.
Келіссөздер барысында Қазақстан мен Ауғанстан арасындағы экономикалық саладағы ынтымақтастықтың жақсы деңгейге жете бастағаны атап өтілді. Бұған 2018 жылы өзара сауда-саттықтың жарты миллиард доллардан асқаны, яғни 520,6 миллион долларды құрағаны дәлел бола алады. Қазақстан-Ауғанстан үкіметаралық комиссиясы – сауда-экономикалық ынтымақтастық саласындағы негізгі құралдардың бірі болып отыр.
Ауғанстан қазақ астығын және ұнын сатып алатын дәстүрлі нарық саналады. Мемлекетіміз бұл елге қазақстандық тауарлардың экспортын арттыруға мүдделі. Сол себепті, еліміздің сыртқы саясат ведомствосының басшысы ауғандық әріптесінен қазақстандық компаниялар шығарған өнімдерді Ауғанстанға импорттаушыны іздеуде көмек көрсетуді сұрады.
Бұл елге экспорттау бойынша перспективті тауарлар қатарында ауыл шаруашылығы және құрылыс техникалары, аккумуляторлар, генераторлар, құрылыс материалдары, электр беру желілері, металл және пластикалық құбырлар, шыны және басқалары аталды.
2019 жылдың ақпан айында қазақстандық «Интегра Констракшн» компаниясы ауған еліндегі «Хаф–Герат» теміржол учаскесін салуға арналған тендерді жеңіп алды. Осыған байланысты Бейбіт Атамқұлов отандық компанияға осы құрылысқа қатысуға мүмкіндік бергені және осы компания қызметкерлерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге дайындығы үшін ауған тарапына алғысын білдірді.
Қазақстан адам ресурстарына инвестициялауға үлкен мән береді. Тиісінше, ауған жастарына білім беру бағдарламасын жүзеге асыруды жалғастыруда. Бұл елдің жас ұрпағының өкілдері біздің университеттерде жоғары, техникалық және кәсіптік білім алуда. Осы орайда ҚР Білім және ғылым министрлігі мен АИР Білім министрлігі арнайы меморандумға қол қойды. Оған сәйкес, қазақстандық жоғары оқу орындарында 30 ауған азаматы даярланады. Атап айтқанда, олардың 16-сы – бакалавриат бағдарламалары, тағы 16-сы – магистратура, екеуі – докторантура бойынша оқиды деп көзделуде.
Б.Атамқұлов сондай-ақ Жапония сыртқы істер министрі Таро Кономен де жүздесті. Ол жапон делегациясын жақында жаңа император Нарухитоның таққа отыруымен және «РЭЙВА» («гүлденген гармония») атты жаңа дәуірінің басталуымен құттықтады. Тараптар қазақ-жапон қатынастарының жай-күйіне қанағаттанатындарын білдірді.
«Қысқа тарихи кезең ішінде Қазақстан мен Жапония арасындағы қарым-қатынас стратегиялық әріптестік деңгейіне көтерілді. Біздің ел басшылығы Жапониямен ынтымақтастықты дамытуға ерекше мән береді», – деді Қазақстан СІМ басшысы.
Екіжақты сауда-экономикалық ынтымақтастық белсенді дамып келеді, Жапония – Қазақстанның ең ірі шетелдік инвесторларының ішінде 7 орында тұр. Өзара тауарайналымның өсуі байқалады. 2018 жылы ол 2 млрд долларға жетті, бұл көрсеткіш алдыңғы жылмен (1,3 млрд доллар) салыстырғанда 54%-ға артты. Қазіргі уақытта Қазақстанда жапондық капиталдың қатысуымен мұнай-газ, металлургия, қаржы, тау-кен өнеркәсібі, автомобильдерді көтерме сату және логистика сияқты салаларда 70 кәсіпорын жұмыс жасауда.
Қазақ елі экономикалық жаңғыруды сәтті жүзеге асыру үшін жапондық инвестициялар мен озық технологияларды тартуға мүдделі. Тараптар қазақ-жапон ынтымақтастығын одан ары нығайту жұмысын жалғастыруға келісті.