Қазақстанның бір топ бизнесмені қайырымдылық шарасын кеңейтіп, жұмыстарын халықаралық деңгейге жалғастырмақ. Туған отбасында баланы сақтауға, жетімдіктің алдын алуға және жаңа туған балалары бар, дағдарыс жағдайындағы жүкті әйелдерді қолдауға бағытталған, қазақстандық бизнесмендердің «Аналар үйі» («Дом Мамы») әлеуметтік жобасы көкжиегін кеңейтеді. Бұл туралы Aikyn.kz Azattyq-ruhy.kz-ке сілтеме жасап хабарлайды.
Қазақстандағы «Аналар үйінің» көпжылдық тәжірибесіне сүйене отырып, жоба Mother's Home International Foundation (MHIF) брендімен халықаралық деңгейге шығады. Биыл Өзбекстан мен Малайзияда MHIF «Аналар үйлерін» ашу жоспарлануда, Украинада «Аналар үйі» ( Будинок мами) жұмыс істеуін бастады. Қазақстандық қайырымдылық қорының тарихында жаңа парақ ашылады.
«Өз қызметін 2013 жылдан бастап жүзеге асырып келе жатқан «Аналар үйі» әлеуметтік жобасының тиімділігі оны іске асырудағы қазақстандық ірі бизнесмен-меценаттардың зияткерлік және материалдық үлестерімен түсіндіріледі. Қазақстандық бизнесмендердің тәжірибесі, білімі мен құзыреті, олардың жағдайды жүйелі деңгейде өзгертуге деген ұмтылысы, «Аналар үйі» командасының күш-жігеріне көбейтілген тиімді нәтижелер берді. «Аналар үйі» жобасының арқасында Қазақстанда 6 мыңнан астам баланың жетім қалуына жол берілмеді, балалар үйінен 1 800-ден астам бала асырап алушы отбасыларға орналастырылды, ал ел бойынша көптеген балалар үі жабылды. Осы және басқа да жобалардың мақсаттарына қол жеткізу үшін қазақстандық бизнесмендер 10 жыл ішінде шамамен 16 млн АҚШ долларын бөлді. Біз жетімдіктің алдын алу және балалардың балалар үйіне түсуіне жол бермеу үшін MHIF жобасын іске қосып жатырмыз», – деді MHIF қорының құрылтайшысы Айдын Рахымбаев.
Әлеуметтік бастаманың қазақстандық тәжірибесі алғаш рет халықаралық деңгейге шығады. Жоба халықаралық ұйымдардың ғана емес, сонымен қатар оны әртүрлі елдерде қолдауға дайын бизнес қауымдастықтардың да жоғары бағасына ие болды.
«Аналар үйі» Астана қаласында 2013 жылы ашылған. Бүгінде Қазақстанның 18 қаласында 21 «Аналар үйі» ресурстық орталығы жұмыс істейді. «Аналар үйі» жұмысының 10 жылында 6 398 әйелге көмек көрсетілді, 6 695 бала балалар үйіне кіруден құтқарылды. Сонымен қатар Қор 2 048 әйелді жұмысқа орналастыруға жәрдемдесті, 1 075 – кәсіптік оқытуды қамтамасыз етті, 802 – қажетті медициналық көмек алды, 1 823 – құжаттар қалпына келтірілді. Бүгінгі таңда Қор балалардан бас тарту жағдайларының 69 пайызының алдын алады. Он жыл ішінде балалар үйінде болған балалар саны 73 пайызға азайды. 2022 жылы «Аналар үйі» БҰҰ алаңында Қазақстанның флагмандық жобасы болып танылды.
«Мен «Аналар үйі» жобасымен, оның командасымен танысқанымда, үйлердің біріне барғанымда, оның қаншалықты мұқият жүзеге асырылғанына, бәрі қалай ойластырылғанына және оған қалай жанын салумен инвестицияланғанына қатты таңғалдым. Енді Айдын, Анар және командамен бірге жобаны Қазақстаннан тыс жерде масштабтайтынымызға өте қуаныштымын. Отанында жетістікке жетіп, "Аналар үйі" енді әлемнің көптеген басқа жерлерінде пайда мен бақыт әкеледі. Жоба халықаралық кәсіпкерлер қауымдастығын біріктіреді. Бұл Қазақстанның танымалдығы мен беделінің өсуіне, жаңа серіктестіктерге және адами капиталдың дамуына ықпал ететін болады. Бұл ретте Қазақстан "Аналар үйі" жобасының штаб-пәтері болды және болып қала береді және MHIF-қа белсенді әдіснамалық, құқықтық және ұйымдастырушылық қолдау көрсететін болады. Жобаға үлкен табыс тілеймін!», – деді MHIF қорының құрылтайшысы Арсен Томский.
Арсен Томский – кәсіпкер, филантроп. InDrive компаниясының негізін қалаушы және бас директоры, жаһандық көлік және қала қызметтері платформасы, әлемдегі екінші ең танымал қалалық саяхат қолданбасы. Қызмет 46 елдегі 700-ден астам қалада ұсынылған. Компанияның миссиясы – әлеуметтік әділетсіздікке қарсы тұру. Компанияның мақсаты – 2030 жылға қарай 1 миллиард адамның өміріне оң әсер ету.
Айта кету керек, MHIF қызметі Қазақстанда да, шетелде де коммерциялық сектордың әртүрлі өкілдерін қызықтырады. Мәселен, «Аналар үйінің» жұмысына алғашқылардың бірі болып «Позитив Үміт» қайырымдылық қоры, Нұржан мен Жанель Бекшеновтар ұйымы үлес қосты.
Әлеуметтік бастаманы қажет ететін елдерді анықтау үшін жобаны ұйымдастырушылар мен InDrive командасы алғашқы зерттеулер жүргізді. Талдау елдердің тізімін олардың қажеттіліктері мен қордың мақсаттарына қарай қалыптастыруға көмектесті. Халықаралық бастаудың бірінші кезеңінде ұйымдастырушылар әр елде алғашқы «Аналар үйін» ашады. «Аналар үйін» ашу жергілікті кәсіпкерлермен бірлесіп жоспарлануда. Екінші кезең алғашқы үйлердің нәтижелері негізінде және әр елдің қажеттілігіне байланысты ел бойынша «Аналар үйлерін» масштабтау болады. Жоба командасы жетімдіктің алдын алу және әйелдер мен балаларды қолдау саласында халықаралық тәжірибе жинақтау Қазақстанның ішкі сараптамасын байыту мен күшейту үшін түйінді мәнге ие болатынына сенімді. Білім мен практикамен алмасу жаңа көкжиектер ашады және көптеген адам өмірін едәуір жақсарта отырып, әлеуметтік саладағы тиімдірек және инновациялық тәсілдерге жол ашады.
«Ата-анасыз жападан жалғыз қалған жаңа туған нәрестенің қандай сезімде болатынын елестету қиын... Медициналық институттың студенті ретінде, содан кейін перзентханада жұмыс істей бастағанда, ол бас тартқан балалармен алғаш рет кездесті, оларға арналған бөлек палаталарды көрді, онда олар аналары жоқ, қамқорлық пен сүйіспеншіліксіз болды. Мен олардың басында жылағанын көрдім, бірақ олардың дауысын ешкім естімеді, содан кейін олар үнсіз жатты, өйткені олар өздеріне ешкім жақындамайтынын түсінді. Бұл эмоциялар маған қатты әсер етті. Содан кейін мен балаларға қамқорлық жасаудың маңыздылығын, тастанды балалар болмауы керектігін бірінші рет ойладым! Біз Астанада алғашқы «Аналар үйін» аштық, біз балаларынан бас тартудың алдында тұрған екі ананы шақырған кезде, олар қорқып, мұның өздеріне не үшін керек екенін түсінбеді. Дәрігерлер де күдікпен қарады және біздің идеямызды түсіне алмады. Бірақ біз оларға бұл біздің үйде уақытша болу екенін, онда жас аналар барлық қажеттіліктермен қамтамасыз етілетінін және олар жай ғана ойланып, қоғам оларға жүктемеген өз шешімдерін қабылдай алатынын түсіндірдік. Уақыт өте келе, одан да көп жаңа аналар келді және олар біздің "Аналар үйінде" дұрыс шешім қабылдай алды – балаларын өздеріне қалдырып, оларды отбасында тәрбиелеу!», – деді «Аналар үйі» ҚҚ басшысы, MHIF қамқоршысы Анар Рахымбаева.
2016 жылдан бастап бала асырап алу жөніндегі ұлттық агенттік (БАҰА) іске қосылды. Бұл жобаның миссиясы – жетім балаларды қазақстандық отбасыларға орналастыруда мемлекетке қолдау көрсету және қайталама бас тартудың алдын алу мақсатында осы отбасыларды сүйемелдеу. Бүгінде Қор командасы бала асырап алу мәселелері бойынша ҚР 14 775-тен астам азаматқа кеңес берді, 5 267 адам асырап алушы ата-аналар мектебінде оқудан өтті. Қордың қатысуымен балалар үйінен 1 858 бала өздерін сүйіспеншілікпен және қамқорлықпен қабылдаған өз отбасыларын тапты.
Білім министрлігінің Балалардың құқықтарын қорғау комитетімен, Денсаулық сақтау министрлігімен және Қазақстанның Әлеуметтік қорғау министрлігімен бірлесіп балалар үйлерін трансформациялау, Ақмола, Батыс Қазақстан облыстарында және Астана қаласында Кәсіби қабылдау (Фостер) отбасылар институтын енгізу бойынша бастапқы жобалар іске асырылуда. 2022 жылы патронаттық тәрбиені қолдау мақсатында орташа және ауыр диагнозы бар балаларды оңалту бойынша пилоттық жоба іске қосылды. Бүгінде 141 отбасының 189 баласы осы жоба аясында оңалтудан сәтті өтті.