Бұл бәсекеде Парижде бақ сынайтын «классиктер» өте төмен нәтиже көрсетсе, әйелдер командасы мен еркін күрес шеберлерінде 3 жүлдеден бар.
Венгриядағы турнирде күрестен әлем мықтыларының көпшілігі төбе көрсетті. Мұның себебі де түсінікті. Олимпиаданың басталуына бір айдан аса уақыт қалды. Сол себепті балуандар бір-бірінің шамасын байқап алуды көздейтіні анық. Оның үстіне, әлемдік және құрлықтық лицензиялық жарыстардан басқа айтарлықтай балуандар бәсекесі өткен жоқ. Әйгілі Хасан Яздани бастаған спортшылардың Будапешті бетке алғаны да осыдан.
Алдымен еркін күрестен жеңімпаздар анықталды. 97 келі салмақта Әлішер Ерғали мен Ризабек Айтмұхан сынға түсіп, Әлішер алтынмен, Ризабек қоламен оралды.
92 келіде әлем чемпионы атанып, кейін олимпиадалық салмаққа ауысқан Ризабек жаңа салмағына да бой үйретіп келеді. Ол турнирдегі басты фавориттердің бірі, Еуропа чемпионы Магомедхан Магомедовтен (Әзербайжан) жартылай финалда жеңілген болатын. Ал қола медаль үшін күресте 2022 жылғы әлем чемпионатының финалисі, словакиялық Батырбек Цакуловтан басым түсті.
Әлішер Ерғали Түркия, Грузия және Иран балуандарын ұтып, ақтық сынға өткен. Алайда финалдағы қарсыласы белдесуден бас тартып, алтынды күреспей алды. Париж Олимпиадасында бақ сынайтын балуанымыз үшін бұл жарыс өз дайындығын тексеруге арналған үлкен мүмкіндік болғаны рас.
125 келідегі Юсуп Батырмұрзаев та жүлдегерлер қатарынан көрінді. Ол Египет және Грузия балуандарынан басым түсіп, финалда америкалық Мэйсон Парриден ұтылды.
Өкініштісі сол, үш дүркін Азия чемпионы, әлем чемпионаттарында екі рет қола жүлде алған Азамат Дәулетбеков те қуантпады. Әлемдік жарыстардан тұрақты түрде медальмен оралатын Азамат жартылай финалда әйгілі ирандық балуан, үш дүркін әлем чемпионы, Рио Олимпиадасының жеңімпазы, Хасан Язданиге 0:10 есебімен есе жіберді. Кіші финалда да қазақ батырының күресі жүрмей, жапондық Хаято Ишигураға қауқар көрсете алмады.
Әйелдер күресінен Жәмила Бақбергенова жеңіс тұғырының ең биігінен көрінді. Олимпиада қарсаңында 76 келіге ауысқан ол лицензия бұйырмаған соң өзіне үйреншікті 72 келіге қайта оралды. Осылайша, Будапешт төрінде Венгрия, Сербия, Франция және Украина балуандарын жеңіп, алтын медаль иеленді. Осы салмақтағы тағы бір өкіліміз Гүлмарал Еркебаева қола медаль жеңіп алды. Ал 59 келідегі Диана Каюмова финалда сүрініп, күмісті қанағат тұтты. Өкініштісі сол, балуан қыздарымыз тарихта тұңғыш рет Олимпиадаға қатыспайды.
Ал грек-рим күресінің өкілдерінде жағдай қиынырақ. Парижде ел намысын қорғайтын төрт балуанымыз да Будапешт кілемінде бақ сынап, біз күткен күресті көрсете алмады.
60 келідегі Айдос Сұлтанғали бірінші айналымда Оңтүстік Корея өкілі Ким Дахуннан 8:9 есебімен жеңілді.
77 келідегі Демеу Жадыраев та бірінші айналымнан асқан жоқ. Ол әзербайжандық Санан Сүлеймановке есе жіберді.
87 келідегі Нұрсұлтан Тұрсынов алдымен венгриялық Давид Лосонжидан бір ұпай да ала алмай, 0:8 есебімен ұтылды. Кейін кореялық қарсыласын 8:2 есебімен жеңгенімен, жұбаныш белдесуінде ирандық Мұхамедхусейн Ибрахим Махмудиге ірі есеппен жол берді. Екі кездесуде Тұрсынов қарсыластарға 16 ұпай ұстатты. Парижде бақ сынайтын балуанның дәл бұлай ойсырай жеңілгені көңілімізді күпті қылып қойғаны рас. Бірақ еліміздегі бұл салмақта Тұрсыновтан озатын ешкім болмай тұр.
130 келідегі Әлімхан Сыздықов та командаластарының жолынан жаңылмай, бірінші белдесуде тунистік балуанға жол берді.
Аталған турнирден соң команда бас бапкерлері пікір білдіруге асыққан жоқ. Десе де, бұл жарыс Париж ойындарының қарсаңындағы күйімізді бір көрсетіп алғандай...
Арда КЕМЕЛ