Бұл туралы саясаттанушы Ерлан Саиров Facebook-тағы парақшасында жазды.
Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің барлық амалдарын жасауымыз керек!
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің аймақтық саясатын жүйелендіру жөнінде талап қойды.
Осындай өте күрделі мәселе мемлекетіміздің шекаралық аудандары, оның ішінде Шығыс Қазақстан облысының Қытаймен шектесетін аудандары мәселесі.
Бұл өңірде азаматтарды өте алаңдататын бір жайт, өңір Қытаймен шекаралас орналасқан, азаматтардың басым көпшілігі «арғы беттің» экономикалық, басқа да ықпалының күшеюіне уайымдайды.
«Арғы бетте» халықтың сығымдылығы артып, транспорттық, жол, адами инфрақұрылымы шекараға тіреліп қойылған. Тек қана Тарбағатай ауданымен Қытайдың шекаралас аймақтарында 300 мың халық шоғырланып отыр деген ақпарат бар. (Біріккен Тарбағатай ауданында 38 мың ғана халық тұрады).
Әрбір мемлекеттің тұрақты дамуының басты факторларының бірі – халықты рационалды орналастыру.
Мысалы, Шығыс Қазақстан облысының бұрынғы (жойылған) Катон-Қарағай ауданында 1995 жылы 22 мың халық болса, қазір 5 мың халық, Марқакөл ауданында 25 мың халық болса, қазір 8 мың, Тарбағатай ауданында 45 мың халық болса, сол ауқымда 19 мың халық қалған. Азаматтардың көшу процесі әлі де тоқтаған жоқ.
Бұл проблеманың басты себебі: 1997 жылы оңтайландыру аясында бұл аудандар жабылып, аудан орталықтары ішкеріге (Үлкен Нарын, Күршім, Ақсуат) көшірілген.
«Бос жер жау тартады» деп атамыз бекер айтпаған, аудандардың халқын «болашақта бізді Қытай басып алады» деген қорқыныш жаулап алған.
Халықтың жаппай ішкеріге көшуін сол халық «Қазақстан мемлекетінің Қытайдан шегіне бастауы» деп қабылдауда.
Егер халықтың «орталыққа шегінуі» ары қарай жалғаса беретін болса, перспективада бұл аймақтар ел-жұртсыз территорияға айналу қаупі бар.
2018 жылы Алматы облысының әкімшілігі, орталықтан қосымша қаржы сұрамай, ешқандай у-шусыз Кеген ауданын екіге бөліп, шекарада орналасқан бұрынғы Нарынқол ауданын Райымбек ауданы атап, қайтадан құрды.
Қазір ауданның әлеуметтік-экономикалық жағдайы үздік, инвестиция тартылуда, халық көбеюде.
Ең негізгісі, халықтың моральдық рухы өсуде, мемлекетке сенім жоғары.
Шығыс Қазақстан облысының бұрынғы Катон-Қарағай, Марқакөл,Тарбағатай аудандарын қайтадан қалпына келтіру – мемлекеттік қауіпсіздіктің басты факторы.
Халық мемлекеттен осындай нақты шешімді күтіп отыр.
Маған депутат, Nur Otan партиясы фракциясының мүшесі ретінде маған осы өңірдің азаматтары «Неге шекараны қорғауға мемлекет көңіл бөлмейді? Ал басқа өңірлерге ойын-сауық объектілері үшін миллиардтаған қаржы бөледі?» деген сұрақтарды көп қоюда.
Дұрыс сұрақ!
Өкіметтің бұл мәселеге назар аударатын уақыты жетті!
Ұлттық қауіпсіздікті қалыптастыру мемлекет мүддесінің басты аспектісі болуы тиіс!
