Апат айтып келмейді. Әсіресе, тілсіз жаудың төтеннен тап беріп, қайғы жамылтып кететіні бар. Жыл басынан бері Жамбыл облысы аумағындағы жеке тұрғын үй секторында 468 өрт шықса, одан 5 адам зардап шегіп, 2 адам қаза тапқан. Материалдық шығын 79 миллион 165 мың теңгені құраған. Мұндай жаға ұстататын көрсеткіштің тіркелуіне не себеп? Адамдардың салғырттығы ма әлде алдын алу шараларының тиісті деңгейде жүргізілмеуі ме?
Естеріңізде болса, былтыр Жаңатас қаласында бір отбасының бес баласы бірдей өрттен ажал құшқан еді. Дүкенге кеткен анасы қайтып ораламын дегенше үйден өрт шығып, түтінге бесікте жатқан балаға дейін тұншығып қалған. Бұл оқиға тұтас халықтың қабырғасын қайыстырып, өрттің шығуына қатысты түрлі болжамдар айтылған. Тіпті, көпқабатты үйде жылу болмай, отбасының жылу плитасын тұтынғаны да айтылды. Алайда кейіннен құзырлы органдар өрт бала ойнап отырған шырпыдан тұтанып, көрпеге тигеннен кейіннен жалын пайда болған деген ресми мәлімдеме жасады. Осы оқиға көпке сабақ болғандай көрінген еді. Алайда желтоқсан айының басында Шу ауданында тағы екі нәресте отқа тірідей жанып кетті. 2 желтоқсан күні түнде жеке тұрғын үйден өрт шығып, оқиға орнына жеткен құтқарушылар 2017 және 2020 жылы туған екі баланың мәйітін тапты. Кейіннен анасы екі баласын сыртынан жауып, өзі туған күнге кетіп қалғаны белгілі болды. Осылайша, туған күн кешінен үйіне оралған ана екі баласынан айырылып, зарлап қалды. Облыстық Төтенше жағдайлар департаменті 22 қазан күні жүргізілген рейд барысында аталған тұрғын үйге барып, өрт қауіпсіздігі ережелерін түсіндіргендерін мәлімдеді. Қазір аталған қайғылы оқиғаға қатысты қылмыстық іс қозғалып, тергеу амалдары жүргізіліп жатыр.
Жалпы, күз кезіндегі өрт оқиғаларының жиілеуі еріксіз ойға қалдырады. Мәселен, 18 қыркүйек күні Тараз қаласындағы «Шөлдала» иіні, «Юбилейный» саяжай алқабындағы Вишневая көшесіндегі жеке тұрғын үй секторының газ құбырынан шығып тұрған темірге 8 жастағы жасөспірім құлап, көз жұмған. Бұл оқиғада да бала ата-анасының қарауынсыз қалып, ажал құшып отыр.
22 қазанда Сарысу ауданы Жаңатас қаласындағы көпқабатты үйден өрт шығып, 4 және 10 жастағы екі бала түтінге уланып, ауруханаға түскен. Абырой болғанда дәрігерлер дер кезінде көмек көрсетіп, балаларды аман алып қалды. Мұнда да ата-ананың балаларды қараусыз қалдырғаны белгілі болды.
15 қарашада Жамбыл ауданы Жалпақтөбе ауылы маңындағы жасанды су айдынынан 10 жастағы баланың өлі денесі табылды. Кейіннен белгілі болғаны бұл жағдайда да жасөспірім ересектердің қарауынсыз қалып кеткен екен.
Былтыр Меркі ауданында бір отбасы тұтастай газдан уланып, екеуі қаза тапты. Тексеріс анықтағаны, газдың құбырынан ақау шығып, ұйқыда жатқан отбасы мүшелері оны сезбеген. Құтқарушылар үш адамның өмірін сақтап қалғанымен, екеуі тіл қатпастан көз жұмған.
Жоғарыда аталған қайғылы оқиғалардың бірі адамдардың немқұрайлығынан болса, енді екіншісінде құбырдан шыққан ақау ажалға әкелуде. Мұндайда енді қайтпек керек? Облыстық Төтенше жағдайлар департаментінің баспасөз қызметі берген ақпаратқа сүйенсек, мекеме жеке тұрғын үй секторына тұрақты және әртүрлі профилактикалық шаралар жүргізіледі. Биыл құзырлы орган өкілдері тұрғын үйлерге 1 921 улы газды ерте анықтау қондырғысын орнатыпты. Соған қарамастан қайғылы оқиғалардың саны азаймай тұр.
– Жылыту пештерінен шыққан түтінге улану жағдайларының 70 пайызы мұржаның талапқа сай болмауынан немесе дұрыс жұмыс істемеуінен болады. Қайғылы жағдайларға жол бермеу үшін тұрғындар қырағы болып, сақтық ережелерін есте сақтағандары жөн. Біріншіден, үйге өздігінен газ тартуға, газ жабдығын орнатуға, газ құралдары мен тығын арматурасын ауыстыруға және жөндеуге тыйым салынады. Мұндай жұмыстарды білікті мамандар ғана ережелерге сай жүргізуі тиіс. Екіншіден, газ жабдықтарына техникалық қызмет көрсететін мамандар кірпіштен салынған мұржаларды тоқсанына бір рет тазалауы міндетті. Ал әк пен цементтен жасалған және металл мұржаларды жылына бір рет жылыту кезеңінің алдында тазалап отырады. Бұдан бөлек, жылыту құралдарын қосардың алдында міндетті түрде мұржаның түтін тартуын тексеру керек. Жеке үйлерде мұржа қатып қалмауы үшін қысқы уақытта оны орау қажет. Мұржаларда және су жылытқыштың түтін шығаратын құбырларында өз бетінше қосымша шиберлер орнатуға болмайды.
Газ жабдықтарын немесе жылыту пештері орналасқан бөлмелердің терезелерін түнгі уақытта жабық қалдырмаңыз, газ құралдары орнатылған жерді демалатын немесе ұйықтайтын бөлме ретінде пайдаланбаған жөн, – дейді Төтенше жағдайлар департаментінің мамандары.
Әлбетте, «сақтансаң, сақтайды» деген. Сондықтан мамандар айтқан ережелерді жіті ескерген абзал. Күні кеше ғана Павлодар облысында тірідей жанып кеткен бір жасар нәрестеге қатысты оқиғада да балалардың үйде жалғыз қалып кетуі сеп болған. Өзге өңірлерде де орын алып жатқан өрт оқиғаларын ойласаң, онда да ата-аналардың балаларды үйде жалғыз қалдырып кетуі қайғылы оқиғаға апаруда. Сол себепті ең бірінші бала қауіпсіздігін ойлағанымыз абзал.
Төтенше жағдайлар департаменті мамандары улы газды ерте анықтайтын қондырғылар Үкімет тарапынан тегін орнатылатынын айтып отыр. Демек, билік тарапынан қолдан келген шаралар жасалуда. Енді тек өзімізге және жақындарымыздың өміріне жауапкершілікпен қарағанымыз жөн.
