Азық-түлік қаптайтын пленкалар бактерияларға тосқауыл болғанымен, іс жүзінде микробтарды өлтірмейді. Сингапурлық ғалымдар жасаған пленка микробтарды өлтіріп қана қоймай, тағамның бұзылғанын да көрсетеді.
Бұл пленка микробтарды өлтіреді, тағамның мерзімі өтіп, бұзылғанын ескертеді
Пленка зиянды бактерияларды өлтіреді. Фото rollingstone.com сайтынан алынды. Авторлығы: Prime / Glodi Balazs
1,637
оқылды

Жаңа эксперименталды пленканың ерекшеліктерімен кеше newatlas.com сайтында жарияланған материалға сүйеніп Aikyn.kz таныстырады.

Профессор Уильям Чен мен оның әріптестері авокадо дәнегін қолданып, арнайы тағамдық пленка жасады. Фото ntu.edu.sg сайтынан алынды

Бүгінде азық-түлікті пленкаларға орап сақтауда туындаған проблемаларды шешумен көптеген зерттеу орталықтары айналысады. Соның бірі – Сингапурдағы Наньян технологиялық университетінде авокадоның дәнегінен жасалған пленкалар. Бұл материалды университет профессоры Уильям Чен басқаратын топ әзірлеген. 

Билл бұған дейін сыра қайнату қалдықтарынан тағам эмульгаторын, балдырлардан пальма майына ұқсайтын балама мен тауық қауырсынынан тағам сақтайтын науалар сияқты жаңалықтар ашқан ғалым.

Енді Чен және оның әріптестері өздерінің соңғы жобасында үш табиғи қосылысты: катехин, хлороген қышқылы және персеорангин деп аталатын пигментті алу үшін авокадо дәнегін қолданып, арнайы тағамдық пленка жасаған. Бұл жай пленка емес, ол оралған тағамды бактериядан қорғайды, микробтарды өлтіреді және тағамның бұзылғанын көрсетеді.

Пленка азық-түліктің бұзылғанын көрсетіп, рН деңгейінің өзгеруіне жауап ретінде түсін өзгертеді. Фото ntu.edu.sg сайтынан алынды

Пленканы жасауда қолданылатын катехин мен хлороген қышқылы микробтардың жасуша мембраналарын зақымдау арқылы алтын стафилококк (Staphylococcus aureus) және ішек таяқшасы (Escherichia coli)  сияқты зиянды бактерияларды өлтіреді. Ал персеорангин болса рН деңгейінің өзгеруіне жауап ретінде түсін өзгертеді. 

рН (латын тілінен pondus Hydrogenii – сутегінің салмағы) сутегі индексі немесе қышқылдық индексі деп те аталады. Ерітіндінің қышқылдық-негіздік қасиеттерін білдіретін маңызды көрсеткіш. рН 0-ден 14-ке дейінгі аралықта өзгереді. 

Ет немесе балық сияқты ақуызы жоғары тағамдармен қоректенетін бактериялар азотты қосылыстарды шығаратындықтан, азық-түлік бұзылған сайын рН деңгейі өседі.

Жаңа пленканы жасауда белсенді ингредиент авокадо дәнегі болғанымен, материалдың негізгі бөлігі дуриан мен джекфрут тұқымдарынан жиналған крахмал қолданылады.

Тағам индустриясында өте маңызды қасиет: пленка тағам бұзылғанға дейін екі күн бұрын белгі береді, адамдарды зиянды инфекциялардан, уланудан сақтайда. Фото pulmonaryfibrosisnews.com сайтынан алынды

Асшаяндар балғын кезінде пленка сары түсті болады, ал олар бұзыла бастағанда айқын қоңыр түске өзгереді. Зертханалық сынақтарда шикі асшаяндарды пленка бөліктерімен бірге Петри табақшаларына салған. Асшаяндар бұзыла бастағанда, материал түсі сарыдан қоңырға дейін өзгеріп, сигнал берген. Бұл пленка асшаяндардың түсі немесе иісі өзгергенге дейін екі күн бұрын оның бұзылғанын көрсеткен. Пленканың бұндай қасиеті тағам индустриясында өте маңызды: пленка екі күн бұрын тағамның бұзылғанынан белгі береді, адамдарды зиянды инфекциялардан, уланудан сақтайда.

«Біз табиғаттың күшін, атап айтқанда, желініп қоқысқа тасталатын авокадо дәнегінде табылған микробқа қарсы және бұзылуға қарсы қосылыстарды пайдалану арқылы тағам қалдықтарын азайтуға айтарлықтай әсер ететін жаңа жабысқақ пленка әзірледік», – дейді профессор Чен.

Адамдарды бактериялардан сақтауда жеке гигиенаның маңызы зор: 

Әрине, бұзылған тағамды ескерту үшін түсін өзгертетін пленкаларды біз білеміз. Олардың ешқайсысы авокадо тұқымының қосылыстарын қолданбаса да, ұқсас материалдарды MIT ғалымдары, Фраунгофер модульдік қатты дене технологиясының ғылыми-зерттеу институты және Стратклид университеттері әзірлеген. Дегенмен сингапурлық Наньян технологиялық университетінің жаңалығы азық-түлік орайтын пленкалар жасауда органикалық материалдарды қолданудың алғашқы тәжірибесі.

 

Сараптама, зерттеу мақала, күнделікті өзекті ақпаратты «Айқынның» TELEGRAM арнасынан табасыз.