Оның айтуынша, аталған өңірде республикалық деңгейдегі жолдарды қыс мезгілінде күтіп ұстау жұмыстарын «КажСервис» мекемесі жүзеге асырады. Қазір ұзындығы 136 шақырымды құрайтын Мұқыр – Құлсары бағытындағы жолда орташа жөндеу жұмыстары жүргізілуде.
– Бұл жолда көлік қозғалысы онша қарқынды емес. Жолдың үстіңгі қабаты сырылып алынған. Қазіргі кезде жөндеу жұмыстары белсенді түрде жүріп жатыр. Атырау облысы бойынша жол күтіміне қажетті инертті материалдар Мақат ауданында және Қызылқоға ауданының Сағыз ауылындағы арнайы базаларда сақталуда, – деді Айбек Оңғаров.
Жолдарды күтіп ұстау – тек инфрақұрылымдық емес, әлеуметтік және экономикалық маңызы бар іс. Қыс мезгілінде жолдардың уақытында тазаланбауы немесе тайғаққа қарсы материалдардың жеткіліксіздігі жол-көлік оқиғаларына, адам шығынына, тауар тасымалы мен жедел қызметтердің кідірісіне алып келуі мүмкін. Статистикалық деректерге сәйкес, жол сапасы мен жағдайына байланысты қыс айларында апаттар саны 20–25%-ға дейін артады.
Сондықтан мәселенің маңыздылығына байланысты аталған жұмыстарға партиялық бақылау да күшейтілуде. Атырау қалалық мәслихатының депутаты, «АMANAT» партиясы жанындағы Өңірлік даму кеңесінің төрағасы Ақылбек Құлбарақовтың айтуынша, қазіргі уақытта кеңес мүшелері «КажСервис» мекемесінің қысқа дайындығын тексеруде.
– Біз мұнда техника мен адам саны жеткілікті ме, жылыту пункттері бар ма соны бақылау үшін келдік. Қыс мезгілінде халық тарапынан жол бойында уақытылы қар тазаламау, шұқырларды жамау бойынша жиі шағымдар түседі. Сондықтан бұл жұмыстар жіті назарда болады, – деді депутат.
Атырау облысы Полиция департаментінің өкілі Тілепберген Ақболатов облыс аумағындағы жолдардың техникалық жағдайына тоқталды.
– Бұған дейін Ақтөбе – Атырау – Астрахань бағыты бойынша жолдарды күтіп ұстауға «КажСервис» жауапты болмаған. Ол жұмыстар мердігер мекемелердің міндетінде болды. Бірақ қысқы мезгілде олардың тарапынан инертті материалдар жеткіліксіз болып, оны сақтайтын қоймалар болмады. Соның салдарынан кейбір материалдар жарамсызданып кетті. Қазір облыстық және аудандық деңгейдегі жолдардың, сондай-ақ көше торабының қысқы мезгілге дайындығына да тексерістер жүргізіліп жатыр. Жанар-жағармай қоры мен жылыту бекеттері тексерілуде, – деді ол.
«КажСервис» мекемесінің Атырау облыстық филиалының директоры Мұратбек Қамзаевтың айтуынша, мекеме аймақтағы 847,6 шақырым жолға жауапты.
– Биыл бұл жұмыстарға 1 млрд 300 млн теңге бөлінді. Бүгінде қысқы жұмысқа 82 қызметкер мен 46 техника дайын. Облыс филиалында барлығы 119 адам жұмыс істейді. Қазір біз тайғаққа қарсы инертті материалдар – техникалық тұз және табиғи құм қорын толық жинақтадық. Бүгінде жаңбырдан кейін пайда болған жыралар мен шұңқырлар тегістелуде. Қорда 4 000 тонна техникалық тұз бен 6 000 тонна табиғи құм дайын тұр, – деді мекеме басшысы.
Жолдарды тиімді күтіп ұстау – қауіпсіздік кепілі. Қазақстан жол ғылыми-зерттеу институтының мәліметіне сүйенсек, жолдарға уақытылы техникалық қызмет көрсету көлік қозғалысының қауіпсіздігін 30%-ға дейін арттыра алады. Сонымен қатар сапалы күтіп ұстау жолдың қызмет ету мерзімін екі есеге дейін ұзартатыны дәлелденген.
Айта кетейік, өңірдегі қысқы жол қауіпсіздігі мен жол инфрақұрылымын күтіп ұстау жұмыстары алдағы айларда да бақылауда болады.
Атырау облысы Полиция департаментінен анықтағанымыздай, өткен жылдың алғашқы тоғыз айында барлығы 588 жол апаты тіркелген. Салдарынан, 797 адам жарақат алып, 77 адам қаза болған. Биыл жол апаттары көбейіп отыр. 2025 жылдың алғашқы 9 айында барлығы 1320 жол апаты тіркеліп, 1893 адам жарақат алған. 70 адам көз жұмды.
Әрине, жол апатының себептері өте көп. Бірақ адам өмірін жалмайтын апаттардың қатарында жолдың техникалық жағдайы, қолайсыз ауа райы және жолдың қысқа дайын болмауы сынды себептер бар.
«Шұрық-тесік жолдар, тегіс емес жабын, жарықтандырудың болмауы, белгі мен сызықтардың өшуі – бәрі жүргізушінің реакциясына әсер етеді. Мұндай жолдарда көлікті басқару қиындай түседі. Сонымен бірге, қыс мезгілінде жолдың дер кезінде тазаланбауы, мұз басуы және инертті материалдардың жеткіліксіздігі көлік апатына себеп болады. Бұл әсіресе, Атырау облысы сияқты климаттық жағдайы күрделі өңірлерде өзекті», – дейді Атырау қалалық мәслихатының депутаты Ақылбек Құлбарақов.
Айтпақшы, күні кеше «Қазгидромет» мамандары алдағы қыста Қазақстанда ауа райы қандай болатынын айтты. Алдын ала болжамдарға сәйкес, 2025-2026 жылғы қыс салыстырмалы түрде жылы болмақ, бірақ ауа температурасының күрт ауытқуы, боран мен көктайғақ болуы мүмкін.
Қарашада Қазақстанның басым бөлігінде қар түрінде жауын-шашын болады, ал оңтүстік және оңтүстік-батыс өңірлерде жаңбыр мен қар аралас ауа райы күтіледі. Әсіресе, солтүстік, орталық және шығыс аймақтарда бұрқасын, көктайғақ және тұман болады.
Синоптиктердің айтуынша, ай бойы ауа райы жиі өзгереді. Ал Атыраудың табиғи ерекшелігі сол – желтоқсанның ортасында жауын жауып, қатты аяздан мұз қату жағдайлары жылына бірнеше рет тіркеліп жүр.
Қалай десек те, бұл жағдайлардың барлығы жолдағы қауіпсіздікті қамтамасыз ететін негізгі критерий – трассаның қауіпсіздігі қаншалықты маңызды екенін көрсетеді. Жолда абай болыңыздар!
Баян ЖАНҰЗАҚ,
Атырау облысы