Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының болжамы бойынша қазіргі заман «аллергия ғасыры» саналады. Статистикаға сәйкес, жер бетіндегі әрбір бесінші адам аурудың осы түрінен зардап шегуде. Жыл сайын аллергияға шалдығу ауқымы орта есеппен 15-20% артады. Осы орайда аллергия туындатпайтын өте сирек өнімнің бірі ешкі сүті екені анықталған.
Мәжілістің жалпы отырысында Nur Otan партиясының парламенттік фракциясының мүшесі М.Айсина вице-премьер Ж.Қасымбекке депутаттық сауал жолдап, әлемде өнеркәсіптік ешкі шаруашылығы дамып жатқанына назар аудартты. Ешкі сүті мен оны өңдеуден алынатын өнімдер кең таралуда. Өйткені ол бала тағамдарын алмастырғыш ретінде пайдаланылады, сондай-ақ оның өндіріс өнімділігі мен экономикалық табыстылығы жоғары.
Қазақстан нарығында бұл саланы дамытуға қолайлы жағдай бар. Депутат ешкі шаруашылығы мемлекеттік және салалық бағдарламалар әзірлеу кезінде негізсіз назардан тыс қалып жүргенін, тіпті ұзақ уақыт бойы оған мүлде мемлекеттік қолдау көрсетілмегенін айтты. Субсидия беру тұрғысында байқалған оң үрдіс соңғы кезде жағымды нәтиже көрсетпеді, оның себебі – субсидия берілетін жануарлардың жасы 6-12 ай орнына 12-16 ай болып өзгертілді. Ал әлемдік тәжірибеде 2-16 айлық әрбір жануарға бөлінетін 80-100 евро мөлшеріндегі аз субсидия шығынын өтемейді.
«Қазақстанда ешкі сүтін алудың нақты технологиясы және нарық ерекшелігі ескерілмеуде, қазір үлкен зауыттарға ғана субсидия беріледі. Салдарынан, шағын және орта шаруашылықтардың өнімді өңдеуге мүмкіндігі болмай, олар дамымай отыр. Бұған қоса, кадрлар іріктеуде қиыншылықтар бар: елімізде ешкі өсіру және ешкі сүтінен өнім өндіру технологиясын оқытып-үйрету жолға қойылмаған», – деді Мәжіліс депутаты.
Нәтижесінде, бізде Атырау, Түркістан және Ақмола облыстарында ғана бар-жоғы 3 ешкі өсіру кәсіпорыны бар. Ешкі сүтінің және одан жасалатын өнімдердің халық денсаулығына пайдалы екенін, ауылдық жерде аз шығын жұмсап, көп жұмыс орнын ашу, сондай-ақ ауылда тиімді бизнес құру мүмкіндігін ескерсек, ешкі шаруашылығына мемлекеттік қолдау көрсетуде нақты шаралар қабылдануы керек. Сондықтан М.Айсина мал, соның ішінде ешкі сатып алуға бөлінетін субсидияның мөлшерін қайта қарауды; ауыл шаруашылығы саласына дотациялар мен гранттар бөлу кезінде асыл тұқымды ешкі өсіру шаруашылықтарын, ешкі сүті мен одан жасалатын өнім өндірушілерді, оның ішінде ірімшік қайнату өндірісін қолдауды ұсынды.
Бұдан бөлек, мемлекеттік тапсырыс аясында ауыл шаруашылығының осы саласы үшін техникалық және кәсіптік, жоғары білімі бар кадрлар даярлауды жолға қою маңызды.
Nur Otan фракциясының мүшесі К.Мұсырманның ақпарат және қоғамдық даму министрі Д.Абаевқа жолдаған депутаттық сауалы да ауылға қатысты болды. Оның байламынша, Елбасы ұсынған «Туған жер» және «Ауыл – ел бесігі» бағдарламаларын және басқа мемлекеттік бағдарламаларды мемлекеттік телеарналарда насихаттау жеткілікті деп айту қиын. «Мысалы, «Хабар» телеарнасында ауылды көркейтуге және ауыл шаруашылығын өркендетуге арналған бірде-бір тақырыптық бағдарлама жоқ», – деді К.Мұсырман.
Ол министрге мемлекеттік ақпараттық тапсырысы аясында «Қазақстан» және «Хабар» телеарналарында, мемлекеттік ақпараттық тапсырысты орындайтын өңірлік телеарналарда ауылдағы шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту, жұмыс күші артық өңірлердің тұрғындарын жұмыс күші тапшы өңірлерге қоныс аударту, тұрғындарды әлеуметтік қорғау, білім беру және денсаулық сақтау реформалары сияқты өзекті мәселелер бойынша орталық және жергілікті билік органдар, салалық ведомстволар басшылары мен жауапты қызметкерлерінің қатысуымен интерактивті бағдарламаларды жүйелі ұйымдастыруды ұсынды.