Асхат СӘДУОВ,
урбанист, архитектор:
LRT БІЗГЕ КЕРЕК
– LRT құрылысынан қалған бетондарды жерүсті трамвай салуға пайдалану керек деп ойлаймын. Бұл, біріншіден қала қозғалысына ыңғайлы. Екіншіден, жерүсті трамвай салсақ, жылы стансалар салып босқа шығындалмаймыз. Тек көшедегі қарапайым аялдамаларды ғана орнатамыз. Барлық үлкен мегаполистерде әуежай мен орталықтың арасында жылдам қатынайтын қоғамдық көлік түрі бар. Жалпы, осындай көлік түрі бізге керек. Урбанист ретінде мен бұл жобаның қала үшін маңызды нысанға айналатынына сенемін. Трамваймен жүру қала тұрғындарына арзан, әрі астанаға келген адам қаланың мәдениетімен, өмірімен еркін таныса алады. Бұл жоба қазір астанадағы «жемқорлықтың» ескерткішіне айналған. LRT құрылысы біз үшін қымбатқа түскенін бәріміз білеміз. Оны түбегейлі жоямыз десек, тағы қыруар қаржыны желге ұшырамыз. Сондықтан осы қателігімізді болашақта қайталамай, бұзу немесе бұзбау үшін аудит жүргізуіміз қажет.
Алмасхан АХМЕТЖАНОВ,
Алматы қаласының бас архитекторы,
урбанист:
ЕШКІМ ҚЫМБАТ ТАКСИГЕ ОТЫРМАЙДЫ
– Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Үндеуінде астанадағы LRT құрылысына қатысты нақты пікір білдірді. Иә, бұл жоба талай жылдар бойы аяқсыз қалып, күрделі проблемаға айналды. Негізі, мұндай инфрақұрылымдық жоба елімізге керек. Бұл, біріншіден экологиялық тұрғыда тиімді болса, екіншіден, қаладағы қозғалысты реттеп, кептелісті азайтады. Нәтижесінде, тұрғындар жолға кететін уақытын үнемдейді. Қолданысы жағынан трамвай өз-өзін ақтай ма? Осы тұрғыдан қарауымыз қажет. Урбанист ретінде жайлы қала жасау үшін экологиялық таза транспорт керек екенін мойындаймын. Бірақ біз LRT саламыз деп қарызға баттық. Қоғамдық көлік халыққа қолжетімді болуы тиіс. Ешкім қымбат таксиге отырмайды. Ал Еуропа елдерінде трамвай сияқты жайлы транспорттар бұрыннан сұранысқа ие. Негізі, бұл жоба астанаға қарағанда 2 миллион халық тұратын Алматыға қажет.
Диас МАРАТҰЛЫ,
Urban Forum Kazakhstan қорының
қоғаммен байланыс маманы, урбанист:
ЖҮЙЕНІҢ МАРШРУТЫ ДҰРЫС ЕМЕС
– Астанадағы LRT сыбайлас жемқорлықтың символына айналып кетті. Транспорттық жағынан қарасақ, миллиондық қалаға LRT қажет. Бірақ бізде жүзеге асып жатқан жүйенің маршруты дұрыс емес. Бұл бағытта астаналықтар жиі қатынамайды. Жобаның мақсаты 2017 жылы ЭКСПО қонақтарын күтіп алуды жүзеге асыру болатын. Сол себепті LRT жүйесінің маршрутына қаланың оң жағалауын да қосу керек. Елорданың көшелері кең. Сондықтан трамвай жүйесін жердің үстіне көтермей-ақ салуға болар еді. Бұл, біріншіден арзан болса, екіншіден, ыңғайлы. Өйткені жерүстіне көтерілуге баспалдақ немесе лифт салуға тура келеді. Онда LRT-да жұмыс істейтін қызметкерлер де көбейіп, жол жүру ақысы қымбаттайды. Шыны керек, қазіргі LRT жүйесі метроға ұқсайды. Ең бастысы, адамдар LRT деген сөзден қорқып қалмауы тиіс. Олай болған жағдайда біз келешекте ешқашан тиімді трамвай жүйелерін пайдалана алмай қаламыз. Кеше BI Group холдингінің басшысы Айдын Рахимбаев «өз қаржымызбен бетон бағаналарды ала аламыз» деді. Мен бұл ұсынысты қолдаймын. Өйткені LRT-ны салу тиімсіз.
Дайындаған Көктем ҚАРҚЫН