Алматыда Ғылым академиясының шатырынан суретші Твердохлебовтың жоғалған гобелендері табылды

Алматыдағы Ғылым академиясының төбесінен кеңестік суретші Владимир Твердохлебовтың тоқылған бірегей туындылары табылды. Кеңестік және қазақстандық суретші Владимир Твердохлебов Алматыда Шығыс күнтізбесі субұрқағы сияқты әйгілі нысанды жасаған, «Алматы» қонақүйінің қасбетін безендірген, сонымен қатар қаланың әртүрлі ғимараттарындағы көптеген көркем мозаикалардың авторы. Бұл туралы Tengrinews.kz хабарлады. 1984 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясының құрамындағы Ғалымдар үйінің кешенді жобасының бас суретшісі болды. Оның жұмысының ішінде табиғи жартылай асыл тастарды қолдану арқылы жасалған флоренциялық мозаика, римдік стильдегі мозаика, витраждар, қабырға суреттері мен рельефтер бар. Оның эскиздері бойынша гобелендер де жасалды. Бір кездері Ғылым академиясының қабырғалары мен залдарын безендірген тоқылған панельдер мен перделер –  соның дәлелі. Ғалымдар үйінің безендірілуі Суретші оларды 2000 жылдардың басында ғимаратты жөндеуден кейін жоғалтып алған көрінеді. Алайда суретшінің қызы Анара Форрестер мен АҚШ-тан келген кеңестік сәулет өнерін зерттеуші Денис Кин ойламаған жерден өнер иесінің туындыларын тауып алды. Олар академия басшылығына қыркүйек айының басында суретшіні еске алуға арналған көрме өткізуді ұсынып, панельдің тарихын сұраған.

"Денис өзімен бірге әкесінің туындылары жазылған альбомды алып, мына гобелендерді көрсетті. Директордың орынбасары олар туралы білмейді екен, бірақ оның орынбасары Бағланға гобелендер кілемге ұқсайтынын айтқанда, ол әңгіменің не туралы екенін бірден түсінді. Бізді төбеге шығарды. Ол жерде бір үйіндіде дымқыл, пленкамен жабылған, тозған, кей жерлерінде шіріген гобелендер жатыр. Бағлан оларды күйеден қорғау үшін алып шыққанын айтты. Олар сол жерде ұзақ уақыт бойы жатып қалған», –  деді Анара Форрестер.

Суретшінің қызы «Ғылым және прогресс» тақырыбындағы абстрактілі стильдегі гобелендердің бір бөлігі баспалдақ бойымен ілулі тұрғанын айтты. Алматы сәулет өнерін бейнелейтін гобелендер залдарды безендіруге арналған, ал олардың ең үлкені – бес-он метрлік тоқылған перде  Ғылым академиясының шағын мәжіліс залының сахнасында тұрған.

"Бұл бірегей туындылар болды, өйткені олар Ғылым академиясының кешеніне арнайы жасалған. Әрбір панно мен перде өз залына белгілі бір тақырыппен ойластырылған. Бұл менің әкемнің авторлық және айрықша туындылары, олар әкемнің қолымен тоқылған. Кейбіреулерінің өлшемі үлкен болғаны соншалық, олар стандартты кілем тоқу станоктарына сыймай, арнайы жақтаулар жасалды. Бірнеше гобеленмен күндіз-түні жұмыс істеген әкем қысқа мерзімде осы перделер мен панельдерді жасады. Бұл керемет жұмыс, әйтеуір кейбірі аман. Өкінішке қарай, ешкім бұл туындылар туралы білмейді», –  деп қосты Твердохлебовтың қызы.

Ғылым академиясының кіші мәжіліс залындағы перделер Анна Еуропа мен Ресейде мұндай гобелендер ғасырлар бойы қабырғаларда ілініп тұратынын және күйенің шабуылына ұшырамайтынын атап өтті. Оның сөзінше, әкесінің туындылары орнынан алынып, ұзақ уақыт бойы ауа айналымынсыз үй ішінде жатқан, сондықтан олар бүлініп, жарамсыздана бастаған. Суретшінің қызы атап өткендей, әкесінің ең құнды гобелендері айтарлықтай бұзылған, түстері бозарып, көгеріп, шіріп кеткен. Дегенмен табылған алты негізгі жұмыстың кем дегенде екеуін қалпына келтіруге болады.

"Бұл туындылардың құнын білмегендіктен, іс жүзінде жойылғаны біздің буынға ұят. Өйткені  бұл жұмыстар әлі де өте заманауи көрінеді. Енді біз мамандарды тауып, кем дегенде кейбір жұмыстарды қалпына келтіруге тырысамыз»,–  деді Анара Форрестер.

2022 жылы 25 шілдеде 85 жасында Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Владимир Твердохлебов өмірден өтті.